25 Mayıs 2013 Cumartesi

Gazenli Sultan Mahmut'un Tahta Çıkışı


Tahta Çıkışı

 Mahmut, sonucun kuvvet kullanmak suretiyle alınacağına kanaat getirdikten sonra süratle hazırlıklarını tamamladı. O arada diğer kardeşi Nasr ile amcası Buğracık’ı da kendi tarafına çekmeyi başardı. Onlar da ordularıyla Herat’ta Mahmut’a iltihak ettiler. Mahmud durumunu iyice kuvvetlendirdikten sonra Gazne üzerine yürüdü. İsmail şehri korumak üzere Belh’den ayrılmıştı. Ancak kumandanlarının bir kısmı Mahmut’a taraftardı ve gizlice onunla mektuplaşmaktaydı.

 İki ordu karşı karşıya geldiği sırada Mahmud, tekrar bir elçiyle anlaşma teklifinde bulundu. Ama bunu bir zayıflık alameti olarak değerlendiren İsmail, anlaşmaya yanaşmadı ve Mart 998’de savaş başladı.

 İlk günün sonunda İsmail’in birlikleri dağıldı Mahmut savaşla birlikte Gazne tahtını da ele geçirdi. Bu arada Gazne kalesine sığınan İsmail de teslim alınarak Mahmud için öngördüğü aynen kendisine uygulanarak eş ve çocuklarıyla birlikte bir kalede hapsedildi ve orada mevkii ile uygun her türlü davranışında serbest bırakıldı. Bu Gazneli hükümdarı faziletli, bilgili ve edebiyata düşkün, şiir ve nesirleri olan birisiydi.
Sebüktegin’in büyük oğlu olan Mahmud, 2 Kasım 971 günü doğmuştu. Annesi, Zabulistan’ın ileri gelenlerinden birisinin kızı idi. Bu sebeple Mahmud-ı Zabulî şeklinde de anılırdı.

 Çocukluğuyla ilgili fazla bir bilgi bulunmamaktadır. Yalnız çok iyi bir dini eğitim aldığı, hatta hafız olduğu bilinmektedir. Siyasi-ahlaki yönü de ihmal edilmemiş ve babasının Pend-nâmesi ile yetişmiştir. Daha gençlik yıllarında idarede görev almış, bir ara Gazne’de babasının vekili olarak bulunduktan sonra çok
sevip, uğurlu sayacağı Zemindaver vilayetinde görevlendirilmişti. O, aynı zamanda babasının yanında savaşlara katılmakta ve büyük yararlılıklar göstermekteydi.

 Nitekim Gur’a yapılan cezalandırma seferi ile Caypal’a karşı yapılan seferlerin hepsine katılmıştı. Bir ara dedikodular yüzünden babası tarafından tutuklanarak Gazne kalesinde hapsedilmiş ise de birkaç ay sonra hapisten çıkarılmış ve Sebüktegin’in Sâmânî Emîr II. Nuh’a destek için giriştiği mücadelede belirleyici bir rol oynamıştır. Bu başarılar Sebüktegin ve oğlu Mahmut’un nüfuzunu artırırken aynı zamanda onları tamamen müstakil hareket edebilecek bir konuma da yükseltmiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder